Episode 338 - 100 dae van RNE. Is daar iets om al te wys ?

• Die eerste 100 dae van Suid-Afrika se Regering van Nasionale Eenheid (RNE), wat ná die verkiesing op 29 Mei 2024 begin het, is gekenmerk deur beide prestasies en uitdagings.
• Prestasies en positiewe neigings sluit in:
• Vorming en samewerking: Die RNE, wat die African National Congress (ANC), die Demokratiese Alliansie (DA), Vryheidsfront Plus (VF+) en die Patriotiese Alliansie (PA) insluit, is gestig met 'n duidelike verbintenis om saam te werk vir die land se belange. 'n Verklaring van voorneme is deur hierdie partye onderteken om aanspreeklikheid, deursigtigheid en goeie bestuur te bevorder. Daar was egter reeds verskillende vertolking van die samewerking met president Ramaphosa wat verlede week die Bela-wetgewing onderteken het met groot teenstand van die ander vennote.
• Strategiese prioriteite: Die regering het drie strategiese prioriteite uiteengesit: die dryf van inklusiewe groei en werkskepping, die vermindering van armoede en die bou van 'n bekwame staat. Hierdie prioriteite is beklemtoon tydens die eerste Kabinet Lekgotla, waar ministers saamgewerk het aan die implementering van aksies wat in lyn is met hierdie doelwitte. In praktyk ondergrawe die ANC van die prioriteite soos byvoorbeeld die ANC wat Donderdag die Tshwane Burgermeester wil vervang met die hulp van die EFF.
• Positiewe ontvangs: Leiers van die verskillende partye het optimisme uitgespreek oor die RNE se begin, wat aandui dat samewerking tussen ministers duidelik is en dat hulle gesamentlik nasionale uitdagings aanspreek. Business Tech berig: “Ramaphosa het op 24 September vir die eerste keer sedert die stigting van die RNE met die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies (VN) gepraat en probeer om 'n boodskap van hernieude optimisme in Suid-Afrika oor te dra.
• Ander rolspelers is egter meer skepties byvoorbeeld as dit kom by die implimentering van die NGV as een kwessie. Daar is egter ‘n RNEphoria gevoel in die ekonomie. Baie soos die Ramaphoria van 4 jaar gelede wat toe verdamp het in swak ANC beleid.
• Uitdagings en negatiewe kragte behels:
• Diverse belange: Ten spyte van aanvanklike suksesse, is daar inherente uitdagings in die bestuur van die diverse belange van die koalisievennote. Politieke ontleders het opgemerk dat die bereiking van konsensus oor omstrede kwessies deurslaggewend sal wees vir die RNE se volhoubaarheid en doeltreffendheid. Voorbeelde hiervan is Bela, NGV en die Tshwane koalisie.
• Publieke verwagtinge: Suid-Afrikaners het hoë verwagtinge van die RNE om vinnig tasbare resultate te lewer. Die regering se vermoë om aan hierdie verwagtinge te voldoen, sal 'n beduidende faktor wees in sy vermeende sukses oor tyd. Mens kry egter die indruk dat minister aangestel buite die ANC eerder optree as brandweermanne wat ANC krisisse moet hanteer soos die befondsing van Onderwys.
• Wetgewende struikelblokke: Die RNE staar wetgewende uitdagings in die gesig, aangesien dit die kompleksiteite van die aanvaarding van wetsontwerpe navigeer, terwyl dit verseker dat alle partye tevrede is met die uitkomste. Die onlangse goedkeuring van die BELA-wet het sekere meningsverskille onder koalisielede oor spesifieke bepalings uitgelig.
• Ideologiese verskille: Die vakbond SADTU hou tans hul 10de kongres. Die vakbond is deel van Cosatu wat op sy beurt deel is van die 3 party alliansie in die ANC. Die kongres tema is: "Mobilisering van bewussyn en verenig revolusionêre professionele persone om fundamentele leer en funksionele vaardighede te versterk vir inklusiewe ekonomiese groei in die nastrewing van 'n sosialistiese samelewing." Daar is ‘n DA minister van onderwys wat die departement moet bestuur waar die meerderheid onderwysers in die land eerder ‘n sosialistiese rewolusie wil bevorder eerder as net om goeie onderwysers te wees.
• Dan is daar ‘n begrotingstekort in onderwys en soos wat Netwerk 24 dit beskryf: Besnoeiings in basiese onderwys ’n ‘nasionale krisis’ na afloop van ‘n mediakonferensie deur die minister.
• Daar is ook die kwessie van SEB-wetgewing wat die ekonomie lamlê. ‘n Internasionale rolspeler soos Starlink wil nie beleggings in SA doen weens die uitspeel van SEB.
• Opsommend die volgende: Oor die algemeen, terwyl die eerste 100 dae van Suid-Afrika se Regering van Nasionale Eenheid belowende tekens van samewerking en strategiese fokus toon, is die pad vorentoe belaai met uitdagings wat versigtige navigasie vereis om langtermyn sukses en stabiliteit te verseker. Daarby is die ANC intern verdeel met die Lesufi-faksie wat hom openlik beywer om die RNE te sink.