“Noodtoestand” moet voedselvergiftiging onder skoliere help bekamp. Ramaphosa gaan met die nasie praat

• Moontlike “noodtoestand”

Netwerk 24 berig: Spazawinkels: Cyril spreek binnekort die nasie toe Pres. Cyril Ramaphosa sal “binnekort” die nasie toespreek oor ingrypings aangaande spazawinkels. Dit is Woensdagoggend deur Khumbudzo Ntshavheni, minister in die presidensie, op ’n mediakonferensie in Kaapstad bevestig.

• Bekommernisse oor gesondheid en veiligheid laat

Onlangse uitbrekings van vergiftiging  wat met spaza-winkels verband hou, het alarm gemaak, met verslae wat aandui dat meer as 200 leerlinge gehospitaliseer is en minstens 23 gesterf het nadat hulle besmette produkte geëet het. Hierdie voorvalle het die dringende behoefte aan strenger gesondheidsregulasies binne die sektor beklemtoon. Winkels wat nie aan die land se wette en verordeninge voldoen nie, moet gesluit word volgens ‘n lid van die parlement.

• Oproep vir ingryping

Op X het Herman Mashaba van Action SA die volgende boodskap aan president Cyril Ramaphosa gestuur: “Mnr President, gebruik asseblief u grondwetlike magte om ons arm inwoners te beskerm. U weet baie goed dat hierdie produkte wat verval het, nooit in ryk voorstede verkoop sal word nie, maar slegs in arm gemeenskappe. Toon asseblief empatie en simpatie om verdere lewensverliese te voorkom.” Mashaba het dit opgevolg met ‘n #Spaza4Locals veldtog wat hy op X begin dryf het.

ActionSA parlementêre leier Athol Trollip het Woensdag in die parlement  ‘n beroep gedoen op president Cyril Ramaphosa om 'n noodtoestand af te kondig om verskerpte klopjagte op die vervaardigings fasiliteite en spaza-winkels moontlik te maak wat aan vervalste, besmette en vervalde goedere gekoppel is.

Sommige waarnemers het Mashaba en ActionSA se optrede en gedrag tydens die hele kwessie  beskryf as vervreemding met sleutelwoorde soos #Hate, #Xenophobia, #Scapegoating, #Fear,

• Eienaarskap en regulerings kwessies

Histories was spaza-winkels hoofsaaklik deur Swart Suid-Afrikaners besit, wat as lewensbelangrike ekonomiese spilpunte in townships gedien het. Daar het egter 'n aansienlike verskuiwing plaasgevind, met baie winkels wat nou deur buitelandse burgers besit word.

• Regulerende uitdagings en die toekoms

Die gebrek aan formele regulering in die spaza-winkelsektor was 'n aanhoudende kwessie. Baie winkels funksioneer informeel, wat die afdwinging van gesondheidstandaarde en belasting bemoeilik.  Met werkloosheid nog op rekord vlakke in Suid-Afrika het die informele ekonomie soos bedryf deur spaza-winkels vir baie inwoners ‘n noodlyn van oorlewing geword.